Ngày 13/2, theo CNBC, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế nhập khẩu đối ứng với các quốc gia khác. Theo đó, Mỹ sẽ áp thuế nhập khẩu với hàng hóa các nước tương đương mức họ hiện áp với hàng hóa Mỹ.
Đến rạng sáng 3/4 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ công bố các mức thuế đối ứng lên toàn bộ các quốc gia trên thế giới. Theo đó, hàng hoá Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ chịu mức thuế 46%.
Bộ Tài chính nhận định, việc Mỹ áp thuế đối ứng 46% lên hàng hoá Việt Nam sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến rất nhiều ngành sản xuất của nước ta, nhất là các nhóm ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn sang Mỹ như đồ điện tử, dệt may, nông nghiệp, da giày… Bởi, năm 2024 Việt Nam xuất siêu sang Mỹ tới 104,4 tỷ USD.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cũng như “ngồi trên đống lửa”, tức tốc tìm cách thích ứng, đàm phán với nhà nhập khẩu từ phía Mỹ để hài hoà lợi ích hai bên.
Cũng trong ngày 3/4, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có Công hàm đề nghị phía Mỹ tạm hoãn quyết định áp thuế để dành thời gian trao đổi, tìm giải pháp hợp lý cho cả hai bên.
Trước đó, Chính phủ và các bộ ngành đã xử lý hàng loạt khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam, ban hành Nghị định hạ thuế MFN, trong đó 13 nhóm hàng có lợi thế của Mỹ được hưởng lợi. Ngoài ra, có rất nhiều dự án của Mỹ tại nước ta được quan tâm, giải quyết và tháo gỡ khó khăn vướng mắc.
Sau khi hay tin Mỹ áp thuế đối ứng với hàng của Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã tức tốc tìm cách thích ứng.Bộ Công Thương cũng đưa ra loạt khuyến nghị với doanh nghiệp, nhấn mạnh việc khai thác hiệu quả các thị trường trọng điểm, thị trường truyền thống, cũng như phát triển các thị trường nhỏ, thị trường ngách và khai mở những thị trường tiềm năng mới.
Tối 4/4, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump về quan hệ Việt - Mỹ.
Về quan hệ thương mại song phương, hai lãnh đạo cùng trao đổi các biện pháp để tiếp tục thúc đẩy việc giao thương. Trong đó, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Việt Nam sẵn sàng trao đổi với phía Mỹ để tiếp tục đưa mức thuế nhập khẩu về 0% đối với hàng hoá nhập khẩu từ Mỹ; đồng thời đề nghị Mỹ áp dụng mức thuế tương tự đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, tiếp tục nhập khẩu nhiều hàng hoá từ Mỹ mà Việt Nam có nhu cầu và khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để các công ty từ Mỹ tăng cường đầu tư hơn nữa vào Việt Nam.
Hai lãnh đạo khẳng định sẽ cùng trao đổi để sớm ký một thỏa thuận hợp tác song phương giữa hai nước nhằm cụ thể hóa những cam kết trên.
Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, đánh giá tình hình trước việc Mỹ công bố quyết định áp mức thuế đối ứng lên các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang nước này vào chiều 5/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tiếp tục xúc tiến các cuộc trao đổi, tiếp xúc với phía Mỹ trên tất cả các cấp, các kênh với tinh thần 2 bên cùng có lợi. Trong đó, làm việc với các doanh nghiệp Mỹ, tìm hiểu vướng mắc, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy dự án đầu tư của doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, rà soát các mặt hàng, tăng cường nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ để cân bằng thương mại với Mỹ; tiếp tục nghiên cứu, xem xét điều chỉnh giảm thuế phù hợp một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ.
Ngày 9/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày với hơn 75 quốc gia, chỉ áp dụng mức thuế cơ bản 10%. Quyết định này ngay lập tức thổi bùng ngọn lửa hy vọng sau một tuần hỗn loạn do lo ngại chiến tranh thương mại leo thang.
Với Việt Nam, khoảng thời gian tạm hoãn 90 ngày được xem là “thời gian vàng” để thực hiện đàm phán. Các doanh nghiệp cũng có thêm thời gian lên phương án phòng ngừa rủi ro.
Tối 23/4, Bộ trưởng Bộ Công Thương, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ Việt Nam Nguyễn Hồng Diên đã điện đàm với Trưởng Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson L. Greer, chính thức khởi động đàm phán vấn đề kinh tế, thương mại song phương giữa hai quốc gia.
Ngay sau đó, các vòng đàm phán Hiệp định thương mại đối ứng Việt Nam – Mỹ ở cả cấp kỹ thuật và cấp bộ trưởng lần lượt diễn ra.
Việt Nam và Mỹ đã thực hiện nhiều vòng đàm phán Hiệp định thương mại đối ứng.Trong quá trình đàm phán, Việt Nam và Mỹ đã tập trung thảo luận và đạt được nhiều tiến bộ trong các vấn đề như thuế quan, quy tắc xuất xứ, hải quan, nông nghiệp, các biện pháp phi thuế quan, thương mại số, dịch vụ và đầu tư, sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững, chuỗi cung ứng, hợp tác thương mại...
Các thoả thuận về hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Mỹ cũng được ký kết, qua đó thể hiện thiện chí trong việc cân bằng cán cân thương mại Việt Nam và Mỹ.
20h ngày 2/7, Tổng Bí thư Tô Lâm có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump về quan hệ Việt - Mỹ và đàm phán về thuế đối ứng giữa hai nước.
Hai lãnh đạo hoan nghênh việc hai đoàn đàm phán của hai nước đã thống nhất Tuyên bố chung Việt Nam - Mỹ về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng.
Tổng thống Donald Trump cũng khẳng định, Mỹ sẽ cắt giảm đáng kể thuế đối ứng cho nhiều hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam và sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong giải quyết những vướng mắc ảnh hưởng đến quan hệ thương mại song phương, nhất là trong các lĩnh vực mà hai bên ưu tiên.
Rạng sáng 1/8 (giờ Việt Nam), Nhà Trắng đã đăng tải sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng. Mỹ quyết định điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó mức thuế đối ứng dành cho Việt Nam giảm từ 46% xuống còn 20%.
Sau nhiều nỗ lực, chiều 26/10, Việt Nam và Mỹ đã đồng ý công bố Tuyên bố chung Việt Nam và Mỹ về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng, nhằm tăng cường quan hệ kinh tế song phương, tạo điều kiện tiếp cận thị trường sâu rộng cho hàng xuất khẩu của nhau.
Đáng chú ý, Hiệp định có điều khoản nêu rõ: Mỹ sẽ duy trì mức thuế đối ứng 20% như được quy định tại Sắc lệnh Hành pháp số 14257 ngày 2/4/2025, đã được sửa đổi, đối với hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam; đồng thời sẽ xác định các sản phẩm trong danh mục nêu tại Phụ lục III của Sắc lệnh Hành pháp số 14356 ngày 5/9/2025 - “Điều chỉnh thuế tiềm năng đối với các đối tác có định hướng tương đồng” - để được hưởng mức thuế đối ứng 0%.
Hiện, các vòng đàm phán cấp kỹ thuật Hiệp định giữa Việt Nam và Mỹ tiếp tục được triển khai theo kế hoạch, hướng tới những kết quả tích cực. Một số mặt hàng của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ được kỳ vọng có thể hưởng thuế đối ứng 0%.
Điều đáng nói, sau một năm đầy biến động về vấn đề thuế quan, hàng Việt xuất sang Mỹ chỉ trong 10 tháng năm nay đã đạt 126 tỷ USD - vượt kim ngạch của cả năm 2024 và là mức cao kỷ lục. Mỹ vẫn là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
